خاک مناسب بونسای

خاک محیطی است که گیاه در آن رشد می کند. سلامتی کامل گیاه بستگی به کیفیت خاکی دارد که در آن رشد می کند. برای پرورش دهندگان بونسای بسیار ضروری است که دانسته هایی پایه ای در مورد تهیه خاک داشته باشند. بنابراین ما باید مخلوط خاکی مناسب را از مواد موجود تهیه نماییم. این مخلوط باید نیاز های اولیه گیاه را مانند آب و اکسیژن برای ریشه ها و مواد غذایی در فرم عناصر معدنی را تهیه نماییم . بافت خاک بایستی به اندازه کافی درشت باشد تا آب بتواند به راحتی زهکشی شود. در عین حال باید مقداری آب در خود نگه دارد تا گیاه در طول روز خشک نشود. اگر آب زیاد در بین ذرات خاکی باقی بماند، موجب پوسیدگی و از بین رفتن ریشه های ظریف خواهد شد. انباشت آب برای گیاه بسیار مضر خواهد بود و جلوی رسیدن هوا را به ریشه های گیاه می گیرد و موجب خفگی گیاه خواهد شد.
تکه های شکسته سفال یا آجر برای خاک های قهوه ای مایل به قرمزی به کار می رود که بافت خیلی ریز و چسبناکی ندارند. در حالی که شن های درشت رودخانه برای خاک های گلی و خاکستری به کار می روند. شن و تکه های کوچک آجر به تنهایی باعث ایجاد یک زهکش مناسب نمی شود. اما به تشکیل تعداد زیادی ریشه های کوچک غذا دهنده کمک می کند و در گلدان کوچک بونسای این ریشه های ظریف، توانایی جذب آب، اکسیژن و مواد غذایی را افزایش می دهند. همچنین تکه های آجر و سفال نیز مقداری رطوبت در سوراخ های جذبی خود نگه می دارند. کود گیاهی پوسیده و یا کمپوست کاه برگ، برای حفظ تعادل غذایی گیاه در طول زمان قابل توجه است. گهگاه نیز می توان با کمی کود های آلی و غیر آلی آنها را تغذیه نمود . چگونه خودمان خاک بونسای درست کنیم؟ خاک مزرعه یا باغچه مواد غذایی مناسب را برای حفظ ریشه تدارک می بینند و از این بابت مناسب می باشند. خاک خوب برای بونسای شامل سه قسمت خاک باغچه، سه قسمت کود، دو قسمت تکه های شکسته و خرد شده سفال یا اجر می باشد که این مخلوط خاکی برای تعداد کثیری از گیاهان مناسب می باشد. برای تهیه خاک بونسای در روش ژاپنی از هفت نوع الک استفاده می شود که خاک را در هفت درجه مختلف الک می کند. اما تجربه ما نشان داده است که به این تعداد مختلف از خاک نیازی نیست. مخلوط خاکی را ابتدا کاملا خشک نمایید. توده های بزرگ خاکی را بکوبید تا خرد شوند، ابتدا از الک درشت استفاده کنید.(۲| سوراخ در هر ۲ . ۵ سانتی متر) و سنگ های درشت و باقی مانده از الک را دور بریزید. حال مخلوط خاک جدید را از الک ریز تر (۴ سوراخ در هر ۲. ۵ سانتیمتر) عبور دهید. باقی مانده خاک موجود درون الک را درون گلدانی بریزید که به عنوان خاکی زمخت و درشت بافت در کف گلدان قرار خواهد گرفت. این خاک زهکشی را بهبود می بخشد و با نام خاک تحتانی شناخته می شود. باقی مانده خاک را که الک شده است از الک بسیار ریز تری( ۳۲ سوراخ در هر ۲ . ۵ سانتیمتر) عبور دهید. خاک های بسیار ریز تری از این الک عبور خواهد کرد. جداسازی خاک های بسیار ریز واجد اهمیت خاصی است زیرا این خاک ها تمایل دارند که در جذب آب و مسدود کردن هوای خاک اختلال ایجاد کنند و این کار را به وسیله مسدود کردن راه های زهکشی انجام می دهند.مخلوط خاکی که در بالا باقی می ماند از یک الک که دارای ۱۶ سوراخ در هر ۲. ۵ سانتیمتر است عبور دهید. مخلوط خاکی که از این الک گذر می کند خاک سطحی نامیده می شود و به عنوان لایه نهایی در خاک بونسای استفاده می شوند. خاک باقی مانده در الک، خاک وسطی نامیده می شود و مهمترین خاک برای پر کردن گلدان های بونسای می باشد. نسبت مخلوط خاکی بونسای به علت نیاز های ویژه بعضی از گیاهان ممکن است تغییر کند. برای مثال مخروطیان نیاز به خاک خشک تری دارند. بنابراین بایستی تکه های خرد شده سفال یا شن بیشتری به خاک وسطی اضافه شود تا زهکشی سرعت بیشتری یابد.
در مورد گیاهانی که آب بیشتری نیاز دارند، خاک و مخلوط کردی بیشتری به خاک وسطی اضافه می نماییم. این سبک تنظیم کردن، همچنین به پرورش دهندگان بونسای در آبیاری گیاهان در طول زمان کمک می کند و زحمت کنترل روزانه شرایط خاکی بونسای های مختلف در طول روز را نیز ندارد.

آبیاری بونسای

آبیاری بونسای برای آبیاری بونسای به آبپاشی با لوله ای بلند و نازل های ریز (سوراخ های ریز آب پاش( متصل به آن نیازمندیم. مانند آبپاش باغبانی یا آبپاش گلدانی. نازل ها بونسای را بدون تخریب خاک آبیاری می کنند. یعنی آب را با فشار جزیی و خیلی ملایم روی خاک می ریزند. بونسای کوچک بیشتر از بونسای بزرگ آب می خواهد. زیرا خاکش زود خشک می شود.
همچنین برخی از گیاهان مانند شاه پسند درختی، بیشتر از گیاهان دیگر به آبیاری نیازمندند. آبیاری بونسای تا آنجا باید انجام شود که خاک از آب اشباع شده و آب اضافی از سوراخ های زهکشی خارج شود. این کار باید هر روز صبح به غیر از فصل بارندگی انجام شود. در فصل بارندگی هم هر گاه سطح خاک خشک شد باید آبیاری انجام شود. در کل نباید سطح خاک بونسای خشک بماند. از طرفی لازم است که بونسای از باران های شدید حفظ شود چرا که چنین بارانی شاخه های ضعیف بونسای را شکسته و خاک گلدان را نیز شستشو می دهد. از طرفی آبیاری بیش از اندازه موجب می شود تا شاخه ها | بیش از اندازه طويل شوند و برگها گوشتی شوند. در حالی که هدف ما در بونسای تولید گیاهی متراکم و پر رشد است، در مناطق نیمه گرمسیری در ساعات بعد از ظهر هم باید بونسای را آبیاری نمود. این کار را با اسپری کردن از بالای گیاه صورت دهید تا برگها شسته شوند و تازه و شاداب دیده شوند . به هر حال بهتر است که این کار به آهستگی انجام شود تا هم روش صحیح آبیاری را یاد بگیرید و هم از کافی بودن آب داده شده به گیاه برای سلامتی کل گیاه مطمئن شوید. اگر توده ریشه ای درخت و تار های کشنده آن خشک شوند درخت خواهد مرد و برای حفظ و نگهداری آن دیگر نمی توان کاری انجام داد. بونسای هایی که برای مدت ها و بصورت عاشقانه ای آبیاری و مراقبت گردیده اند، قادرند بر بینندگان خود تأثیرات عمیق و پایدار بگذارند بویژه اگر دارای عمرهایی بیش از یک قرن بوده و از پرورش دهندگانی به دیگران دست به دست شده باشند . از طرفی هر گونه ایجاد استرس بر بخش های شاخ و برگی گیاه بر سیستم ریشه ای کوچک آن نیز تأثیر خواهد گذاشت و سیستم ریشه ای کوچک و سطحی تر بیش از سیستم ریشه ای عمیق تر و گسترده تر آسیب خواهد دید زیرا قادر به تأمین رطوبت کافی برای شاخ و برگ ها بویژه اگر در معرض جریان هوای خشک قرار گیرند، نمی باشد از طرف دیگر، از دلایل عمده مرگ درختان بونسای، آبیاری بی رویه می باشد زیرا برخی افراد به اشتباه می پندارند چونکه درختان در گلدانهای کوچک پرورش داده شده اند حتما باید دائما آبیاری گردند در صورتیکه براساس گونه های گیاهی انتخاب شده، شرایط محیطی، نوع خاک، اندازه گلدان و محل استقرار بونسای می توان آبیاری لازم را بصورت های مختلف از دو بار در روز تا یکبار در هفته تغییر داد و عموما باید سطح خاک آن بعمق ۱ – ۰ . ۵ اینچ قبل از هر آبیاری بطور کامل خشک شده باشد . آبیاری به روش مه پاشی با اسپری کننده ها بر روی شاخ و برگ گیاه کمک چندانی به رفع مشکلات کمبود آب برای بونسای نخواهد بود اما روش مناسبی برای افزایش رطوبت محیط گیاه خواهد شد . بهتر است بخش زیرین گلدان را بطور کامل در درون ظرف آب قرار دهید زیرا از این طریق مانع شسته شدن ذرات خاک نیز خواهید شد.
در برخی از موارد، سینی پر از سنگریزه ای که برای سهولت انجام زهکشی در زیر گلدانها قرار داده می شود بعنوان منبع بهبود رطوبت محیط عمل نموده و بهتر است سنگریزه های انرا بصورت هفتگی شسته و تمیز نمود و یا اینکه سینی حاوی بونسای را بطرف یکی از گوشه های آن که دارای منفذ است به کمک قطعه ای آجر یا سرامیک برای تسهیل زهکشی بصورت شیبدار در آورد. قرار دادن ورقه های پلاستیکی بر روی چوب های «T» شکل در بالای درخت بونسای نیز باعث افزایش رطوبت محیط اطراف گیاه خواهد شد اما بطور کلی در هنگام آبیاری ها از پرتاب شدن ذرات خاک که در اثر پاشش آب ممکن است روی دهد، باید ممانعت بعمل آید .