خصوصیات ظاهری گلها

خصوصیات ظاهری گل

در هرگل چهار قسمت کاملا متمایز از یکدیگر دیده می شود که عبارتند از: برگ، ساقه، طوقه و ریشه. طوقه محل اتصال ریشه به ساقه است. هنگامی که نشاء را در گلدان و یا در خاک می کارند، بایستی توجه کنند که حتما طوقه بیرون از خاک باشد. گاهی از اوقات گل را اگر گود بکارند و طوقه در خاک مدفون گردد ممکن است از نتیجه فعالیت قارچ ها و باکتری ها، گیاه مریض شده و از بین برود. البته این بدان معنی نیست که ریشه ها در معرض هوا | قرار گیرد. باید ریشه در خاک قرار گرفته و طوقه در محل سطح خاک باشد. کاشت نهال گل و محصولات یکساله گل گیاه را وقتی در منزل می کارند که شرایط برای نمو گل و یا گیاه مناسب باشد. مثلا گل  بنفشه آفریقایی  را در اواخر پائیز جابجا می کنند. لکن بیشتر گلها را در هنگام بهاریا اواخر زمستان در زمین اصلی می کارند، و در اینصورت گل در حقیقت بوته ای با چند برگ است. طرز کشت گل باید به صورت خطی باشد. ریسمانی را دور تخته ای به طول و یا عرض برابر فاصله کشت بوته گل، در باغچه بپیچیده و در محل تماس با سطوح باریک، آن را با خودکار ماژیک یا با رنگ، مشخص نموده تا طناب به فواصل دلخواه مشخص شود. حال اگر دو سر طناب را به کمک دو عدد میخ قلمه زدن قلمه قسمتی از نبات (بغیر از گل و غنچه) است که پس از جدا ساختن از بوته اصلی درخت کشت می شود و در صورتیکه شرایط رطوبت و حرارت مناسب باشد، گیاهی شبیه نبات مادری تولید می نماید. بطور کلی تمام نباتات را می توان با قلمه ازدیاد گل و گیاه کرد ولی بعضی اوقات برقرار کردن شرایط لازم برای رشد قلمه میسر نیست و عمل قلمه زدن را با شکست مواجه می کند. در قلمه زدن نکات زیر بایستی رعایت شود.

الف – انتخاب قلمه

ب- تعیین فصل آن

ج- انتخاب خاک مناسب

د- درجه حرارت لازم هنگامی که قلمه در داخل خاک قرار گرفته و تحت شرایط مناسب رطوبت و حرارت قرار گیرد، پس از مدتی شروع به ریشه زدن میکند. خاک مورد استفاده برای قلمه زدن در مورد قلمه، منظور از خاک ماده یا جسمی است که قلمه را برای ریشه دار شدن در آن قرار میدهند. چون خاک فقط نقش حفظ رطوبت قلمه و ایجاد محل برای رشد ریشه را دارد، باید خاک مناسب پیدایش و نمو ریشه باشد.
انواع خاک هائی که برای قلمه زدن مناسب اند عبارتند از:

١- ماسه

ماسه مورد استفاده باید آن قدر ریز باشد تا رطوبت را در خود نگه دارد و به ریشه های جوان بچسبد. یعنی ماسه باید از الک نیم میلیمتری رد شده باشد. معمولا ماسه رودخانه و ماسه بادی که برای ساختمان سازی به کار می رود در قلمه زدن نیز با موفقیت به کار می رود. ماسه که برای قلمه زدن مصرف دارد، میبایستی خاک رس نداشته باشد و به همین دلیل باید ماسه را قبل از استفاده شست.

۲- تورب ترشی

تورب معمولا از ماده آلی است که از فساد پس مانده گیاهی در اراضی باقالا بدست می آید. اگر زمین مرداب آهکی باشد، تورب قلیائی بدست می آید وگرنه؛ تورب ترش حاصل می شود. این ماده قدرت نگهداری آب زیادی دارد و تا سه برابر وزن خود آب جذب می کند و برای بستر قلمه محیط مناسبی است.

٣- مخلوط ماسه و تورب ترش

چون ماسه رطوبت زیادی در خود نگهداری نمی کند مخلوط ماسه و تورب را برای قلمه زدن به کار می برند.

۴- اسفاگنوم

خزه ای است که در گل فروشی ها به طور فراوان مورد استفاده قرار می گیرد و برای قلمه زدن مصرف می شود. ممکن است خزه را با ماسه مخلوط کنند و یا بطور خالص به کار برند. انواع قلمه انواع قلمه مورد استفاده برای تکثیر گیاهان عبارتند از: قلمه برگ و قلمه شاخه و قلمه علفی، قلمه نیمه خشبی، قلمه خشبی و قلمه جوانه و قلمه ریشه. قلمه برگ بعضی از نباتات را که دارای برگ ضخیم هستند با قلمه برگ ازدیاد می شوند در گلکسینیا برگ را با دمبرگ در ماسه مرطوب قرار می دهند. در بگونیارکس از قسمتی از دمبرگ استفاده می کنند. برای قلمه زدن برگ در جعبه بذرکاری یا در گلدان مقداری ماسه می ریزند و قلمه برگ را طوری در خاک قرار میدهند که دمبرگ در خاک قرار گیرد و برگ به سطح خاک بچسبد برای این کار از چند تکه سنگ کوچک استفاده می کنند. روی گلدان یا جعبه را با تیشه یا پلاستیک می پوشانند و در محل گرمی قرار میدهند. پس از یک هفته از محل اتصال برگ با سطح آن و یا محل تقاطع دمبرگ ها ریشه ظاهر میشود. برگ بعضی از گیاهان ریشه می کند ولی تا قسمتی از ساقه بوته اصلی همراه قلمه نباشد تولید ساقه نمی کند. این نباتات مانند پیرومیا که برگ آن زیباست، فیکوس، بگونیارکس، گلکسنیا، بریوفیلوم، فیتونیا، سینتژيا، و گالانکوئه و غیره می باشد. قلمه شاخه نباتات دو دسته اند. یکدسته خزان می کنند و برگ آنها در زمستان می ریزد و دیگری گیاهانی که همیشه سبزند. طرز قلمه گرفتن از این دو نوع گروه گیاهان متفاوت است. نخست خزان کننده ها را شرح می دهند. قلمه علفی در بعضی از نباتات قلمه ای که سبز بوده و برگ داشته باشد بهتر از قلمه خشبی سبز می کند. اول قلمه ۶ تا ۱۰ سانتی متر بوده و آن را در زیر سرپوشی در ماسه کشت می کنند باید روزی چند بار سرپوش را برداشته و قلمه را تهویه کنند. میتوان برای جلوگیری از بیماری های قارچی از سموم قارچ کش مثل کایتان، زینب و کارتان استفاده کرد. گیاهانی که با قلمه علفی ازدیاد می شوند عبارتند از: میخک، شمعدانی، اطلسی، بگنیای همیشه گلدار، بعضی از انواع بگنیای پیازی، بداغ، گل شراب، انواع کاغذی، اکوبا، رازقی، یاس رازقی، گارونیا، برگ بیدی، آسیژانتوس، کوکب، داودی، خطمی، وجینیو غیره

قلمه نیمه خشبي هرگاه قلمه را در اواخر تابستان از پایه اصلی جدا کنند شاخه از حيث ساختمان و مخصوصا ذخیره مواد غذائی و نفتی انساج حد فاصل بین قلمه سبز علفی و شاخه کاملا رسیده و خشبی است.
چون قلمه نیمه خشبی با مقداری برگ کاشته می شود و تبخیر زیاد است می بایستی قلمه ها را در زیر سرپوش قرار دهند و یا پاشیدن آب روی آن را همواره مرطوب نگهدارند. پیوند زدن پیوند زدن بدین معنی است که قسمتی از یک بوته را روی دیگری بنحوی قرار دهند که از آن شاخ و برگ جدیدی حاصل شود و از پایه متفاوت باشد. آنچه را با پیوند به گیاه پایه منتقل می کنند پیوندک نام دارد و ممکن است جوانه و یا شاخه باشد. شرط موفقیت در پیوند قرابت پایه یا پیوندک است. در ساقه قسمتهائی است که قسمت مولده نام دارد که در پیوند باید طبقه مولد پایه و پیوندک با هم جور باشد. علاوه بر این نیز می بایستی بین پایه و پیوندک سازگاری باشد تا پیوندک دوام کافی بیاورد. نمی توان گل رز را به درخت هلو پیوند زد. نمی توان گفت در چه شرایطی قرابت و تجانس بین پایه و پیوندک برقرار است، لازم است با تجربه اندوزی معلوم کرد که چه گیاه با چه گیاه دیگر خوب پیوند می خورد چه موقع پیوند می زنند بسته به نوع پیوند فصل لازم برای آن نیز فرق می کند. در پیوند از جوانه و یا شاخه های کوچک استفاده میشود. فصل رویش که شیره گیاهی در جریان است بهترین فصل می باشد. لکن می بایستیدر نظر داشت که اگر شیره نباتی زیاد باشد ممکن است پیوندک باصطلاح خفه شود و اگر فصل گرما باشد ممکن است پیوندک خشک گردد. با این تفاصیل در دو فصل می توان پیوند زدیکی در اواخر یا اواسط بهار که شدت جریان شیره نباتی زیاد نیست و دیگری در اواخر تابستان یا اوایل پائیز، لكن اگر بتوان بنحوی محدودیت فوق الذکر را بر طرف کرد در تمام فصول به استثنای فصول خیلی سرد می توان پیوند زد. انواع پیوند پیوند بسته به نوع پیوندک به دو گروه عمده تقسیم میشود پیوند جوانه و پیوند شاخه. پیوند جوانه خود به دو نوع شکمی و لوله ای تقسیم می شود. پیوند شاخه نیز با روش های مختلفی میسر است که هرکدام اسم بخصوصی دارد پیوند نیمانیم، شکافدار، تاجی، پیوند پلی و اسکنه از آن جمله است. علاوه بر این روش ها پیوند دو گیاه مجاور نیز میسر است که پیوند مجاورتی نام دارد و ممکن است انتهائی یا جانبی باشد. در هر مورد لازم است پیوندک را تهیه نمایند، پایه مناسبی را برگزیده و پیوندک را بر روی پایه قرار دهند و آن را_
محکم ببندند و پس از انجام کار در صورت لزوم از چسب باغبانی استفاده کنند. از انواع پیوند ها چند نوع که بیشتر متداول است شرح داده میشود. الف – پیوند شکمی در این نوع پیوند جوانه ای را از یک بوته دلخواه به بوته دیگری پیوند می زنند. شرط موفقیت در پیوند آن است که پایه مناسبی انتخاب شود. پایه باید طوری باشد که پوست آن از ساقه به راحتی جدا گردد. این ممکن نیست مگر آنکه شیره نباتی در جریان باشد. این امر در پائیز و بهار اتفاق می افتد. برای تهیه پیوندک نیز می بایستی از بوته مرغوبی که دلخواه ما است جوانهای را از ساقه جدا کرد. برای این کار برگ را از شاخه از وسط دمبرگ با قیچی جدا نموده و سپس جوانه را با قسمتی از پوست ساقه جدا می کنیم. در ساقه پایه نیز می بایستی شکافی ایجاد کرد. برای این کار دو روش بیشتر معمول است یکی روش T و دیگری روش H که در شکل مشاهده می شود.