ارکیده های ایران

ارکیده های ایران،از نظر جغرافیایی ارکیده های ایران جزء گروه گیاهان مدیترانه ای اروپایی محسوب می شوند. اگر چه می توان گونه هایی یافت که به نواحی کم ارتفاع هندوستان یا گروه افریقایی آسیایی تعلق دارد. در این بخش به پنجاه گونه از خانواده ثعلب در ایران اشاره شده است.

آشیانک Neottia nidus- avis

گل ها قهوه ای مایل به زرد و به تعداد زیاد و متراکم است. گلبرگ لابل به سمت بیرون آویزان شده و در اوسط به دو قسمت تقسیم می شود. ارتفاع كل ساقه ۵۰ سانتی متر است این نوع ارکیده با قارچ ها همزیستیدارد. زیستگاهشان زمینهای مرطوب و در بین برگهای پوسیده مخصوصا در نواحی ساحلی تا ارتفاع ۲۴۰۰ متری است. زمان گلدهی اواسط مرداد تا اواسط شهریور است. در ایران در نواحی شمالی و شمال غربی گزارش شده است.

ابرویی بهاری ophrys sphegodes

گلبرگ های معمولی نواری شکل و سبز خام یا مایل به قهوه ای هستند. بر روی گلبرگ لابل دو نوار صاف موازی وجود دارد. زمان گل دهی اواخر فروردین تا خرداد ماه است. در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی غرب و مرکز کشور دیده شده است.

ابرویی زنبوری ophrys apifera

گلبرگ های معمولی کوچک و مثلثی شکل است. قسمت میانی مخملی و دارای نقشی از یک یقه است که ناحیه به رنگ قرمز قهوه ای را احاطه کرده است. گلدهی اوایل فروردین تا خرداد ماه است. در نواحی شمال و غربی کشور گزارش شده است.
ابرویی لرستانی ophrys Schulzei
گل های کوچک و برگهای سر نیزه ای ساقه را احاطه کرده است. گل دهی نیمه فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه می باشد. در نواحی غربی ایران دیده می شود.

ابرویی زاگرسى ophrys carmeil

گل هایی حداکثر به تعداد دوازده عدد ساقه را در هیبتی استوانه ای زینت داده اند. گلها بازو سبز خام است. زمان گل دهی اواخر اسفند و فروردین است. در نواحی غربی و مرکزی ایران گزارش شده است.

ابرویی کوهستانی ophrys Scolopax

گل ها به تعداد دوازده عدد زینت بخش آن است. گلبرگ لابل به رنگ بنفش مایل به قهوه ای و به سه قسمت تقسیم شده است. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد و زیستگاه آن در نواحی شمالی، مرکزی، غربی و جنوبی کشور است.

ابرویی کرندیOphrys reinholdii

حداکثر هشت عدد گل به صورت غیر متراکمی زینت بخش گیاه است. قسمت میانی تخم مرغی شکل به رنگ بنفش مایل به قهوه ای است. زمان گل دهی اردیبهشت ماه است و در نواحی غرب ایران دیده شده است.

ابرویی کردستانی ophrys kurdistanica

گلبرگ های معمولی به رنگ بنفش مایل به قهوه ای بوده و به عقب برگشته اند گلبرگ لابل نسبتا باریک است که در قاعده به سه قسمت تقسیم شده است. قسمت میانی محدب است. تزئینات روی آن سفید رنگ و شامل دو نوار با لکه قطور است. زمان گلدهی اردیبهشت ماه است. زیستگاه این گل بومی در میان درختان بلوط، علفها و بوته زارها می باشد که از ناحیه غربی کشور گزارش شده است. این گونه تنها در ایران یافت می شود.

ابرویی ترکمنی ophrys turcomanica

گلبرگ لابل تخم مرغی شکل بوده و به بیرون برگشته است. ناحیه میانی مخملی و به رنگ بنفش است. کاسبرگ ها سبز رنگ و به طرف عقب برگشته اند. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد. این گیاه بومی ناحیه شمالی کشور است و تنها در ایران یافت می شود.

ثعلب شيار zeuxine sulcata

گل های سفید یا صورتی کمرنگ صافی زینت بخش آن است. لابل نسبتا گوشتی، صاف و به شکل زورقی است. زیستگاه این ثعلب کوچک سواحل مرطوب و خزه دار رودخانه ها در نقاط کم ارتفاع است. در ایران از جنوب شرقی کشور گزارش شده است.

ثعلب پروانه ای Gymnadenia conopsed

گل های فراوان کوچک صورتی و معطر دارد. گلبرگها و کاسبرگها هم اندازه است زمان گلدهی اواسط خرداد تا اوایل مرداد است. این گیاه در سایه درختان جنگلی رشد می کند و در نواحی شمالی کشور دیده می شود.

ثعلب جان Epipogium aphyllum

گل ها زرد و تا حدی صورتی با رگهای بنفش است. گلبرگ لابل سه قسمتی میانی آن بزرگتر و دارای مهمیزی بزرگ متورم و کیسه مانند است. این ارکیده فاقد کلروفیل است و به صورت ساپروفیت زندگی می کند. زمان گلدهی اوایل تا اواسط تابستان است. در ایران از نواحی شمالی و جنوب شرقی کشور گزارش شده است.

ثعلب زبانی Himantoglossum affline

گل های فراوان و استواری تقریبا نیمی از گیاه را فرا گرفته است. گلها زیستگاهش بزرگ و سبز فام به رنگ قهوه ای است. در میان جنگل های بلوط است که در ایران از نواحی غربی و مرکزی کشور گزارش شده است.

ثعلب خوش پیکر Himantoglossuin fotmosum

گلبرگ لابل سه قسمتی بوده که بخش های جانبی آن کوچک و بخش میانی بخصوص زبان مانند به طول یک تا دو سانتیمتر است. این گیاه در خرداد ماه گل می دهد. در ایران از نواحی شمالی گزارش شده است_
ثعلب در پوشی Steveniella satyrioides

گلهای متعدد با نوارهای بنفش به صورت غیر متراکم به ساقه فشرده شده اند. گلبرگ لابل زبانی شکل و به رنگ سبز زیتونی یا سبز مایل به زرد است. این گیاه در فروردین و اردیبهشت ماه گل می دهد. در نواحی شمالی و شمال غربی کشور گزارش شده است.

ثعلب آناتولی orchis anatolica
گل های قرمز بنفش به تعداد کم یا زیاد تقریبا یک سوم گیاه را به صورت غیر متراکمی زینت می بخشد. این گلبرگ مخملی در قسمت وسط سفید و دارای نقاط یا خطوط کوتاه بنفش رنگ است. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد. در ایران از نواحی غربی و مرکزی کشور گزارش شده است.

ثعلب کیسه ای orchis collina

گل هایی به رنگ بنفش تا سبز زیتونی دارد این گیاه در اواسط اردیبهشت ماه گل می دهد. در ایران از نواحی شمالی، غربی و مرکزی کشور گزارش شده است.

ثعلب مردابی orchis paulistris

گل ها نسبتا بزرگ بنفش تیره و به ندرت سفید است. این گیاه از خرداد تا تیر ماه گل می دهد و در نواحی شمالی، شمال غربی، مرکزی، غربی و جنوبی کشور گزراش شده است.

ثعلب ارغوانی بهاری orchis mascula

گل های بنفش رنگ متعددی در بالای ساقه به چشم می خورد این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد. در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی و جنوب دیده می شود.

ثعلب خزری orchis caspia

گل هایی بنفش رنگ به صورت سنبلی استوانه ای دارد. گلبرگ لابل یکپارچه، تخم مرغی شکل و در حاشیه کنگره دار است. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد و در نواحی شمالی دیده می شود.

ثعلب رنگی orchis morio

گیاهانی باریک به ارتفاع ۸ تا ۴۰ سانتیمتر است. گل هایی بنفش رنگ به صورت متراکم و کوتاه دارد. این گیاه از اواسط فروردین تا اردیبهشت ماه گل می دهد. در ایران از نواحی شمالی و شمال غربی کشور غربی کشور شده است.

ثعلب معطر orchis coriophora

گیاهانی به ارتفاع ۶۰ سانتیمتر هستند. گلها نسبتا کوچک و بنفش رنگ است. این گیاه در اوائل خرداد تا اوائل خرداد تا اواسط تیرماه گل می دهد. زیستگاه آن مرداب ها و مکان های باز در میان درختان تا ارتفاع ۲۰۰۰ متر است که در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی، مرکزی و غربی کشور گزارش شده است.

ثعلب سه دندانه ای orchis tridentata

گل های سرخ رنگ به صورت مخروطی و سپس کروی بالا ترین حد ساقه را به خود اختصاص داده است. گلبرگ ها کوتاه تر از کاسبرگ ها هستند. گلبرگ لابل بنفش رنگ است. گلدهی در اردیبهشت ماه است. زیستگاه این گل در میان چمنزارها و بوته زارها است. در نواحی شمالی کشور دیده شده است.

ثعلب میمونی orchis simia

گل هایی به رنگ بنفش به تعداد زیادی به شکل تخم مرغی دارد. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد. زیستگاه آن در دامنه های آهکی و بوته زارها است در ایران در نواحی شمالی، شمال غربی و غرب کشور دیده می شود.

ثعلب منقوط Orchis punctulata

گل هایی متعدد، معطر و متراکم به رنگ سبز مایل به زرد در قسمت انتهای آن قرار دارد. گلبرگ لابل یازده میلیمتر است. رنگ آن سبز مایل به زرد است که درانتها به رنگ بنفش مایل به قهوه ای تبدیل می شود. این گیاه در اردیبهشت و خرداد ماه گل می دهد. در میان درختان بلوط دیده می شود در ایران از نواحی شمالی و غربی کشور گزارش شده است.

ثعلب لب کرکی Orchis steveni
گل های متعدد کرم رنگ مایل به سبزی حدود یک سوم بالای ساقه را احاطه کرده است. گلبرگ لابل دوازده میلیمتر است. این گیاه در اردیبهشت و اوایل خرداد ماه گل می دهد. زیستگاه آن در نواحی شمالی، شمال غربی و مرکزی کشور گزراش شده است.

ثعلب برگ باریک Dactylorhiza iberica

گل های زیادی به رنگ قرمز دارد که به صورت سنبله ای استوانه ای حدود یک سوم بالای ساقه را احاطه کرده است. گلبرگ قرمز رنگ لابل به طول ۸ تا ۱ میلی متر و دارای خطوط و نقطه های بنفش است. گلدهی اردیبهشت تا اوایل مرداد است. زیستگاه آن علفزارهای مرطوب، مردابها و کناره چشمه ها است. در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی، مرکزی و غرب کشور گزارش شده است.

ثعلب گرجی Dactylorhiza romana

گل های زرد رنگ با تعداد فراوان به صورت سنبله ای استوانه ای زینت بخش گیاه است. گلبرگ لابل به طول دوازده میلیمتر به طرف بیرون آمده و به صورت کوتاهی به سه قسمت تقسیم شده است. این گیاه در اردیبهشت ماه گل می دهد. زیستگاه این گل در میان درختان و بوته زارهای مناطق کوهستانی است در ایران از نواحی شمالی و شمال غربی گزارش شده است.

ثعلب سایه پسند Dactylorhiza umbrosa

گل های بنفش رنگ متعددی با تراکم بالا حجم استوانه ای شکل زیبایی را در بالای ساقه به وجود آورده اند. کاسبرگ های جانبی برافراشته یا به عقب برگشته اند گلبرگ لابل به طول ده الی سیزده میلیمتر و تقریبا پهن است. در اردیبهشت خرداد و تیر ماه گل می دهد. زیستگاه این گل در مناطق مردابی، علفزارها و نواحی مرطوب است. در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی، مرکزی، غربی و جنوبی کشور دیده شده است.

ثعلب بیشه زار Dactylorhizalancibracteata
برگها دور از هم و دارای لکه های تخم مرغی شکل بنفش قهوه ای است. گل های بزرگ و بنفش یا قرمز رنگی به تعداد زیادی و به صورت متراکم در بالای ساقه قرار دارند. گلبرگ لابل ۸ تا ۱۳ میلی متر، پهن و دارای تزئیناتی شامل خطوط و لکه های نا منظم تیره رنگ است. این گیاه از اوخر خرداد تا اوایل مرداد ماه_ گل می دهد. در نزدیکی چشمه ها و علفزارهای نواحی مردابی کوهستانی دیده شده است در ایران از ناحیه شمالی کشور گزارش شده است.

ثعلب سبز فام Coeloglossum viride

گل ها سبز رنگ، کوچک و متعدد است. که ساقه را احاطه کرده است. گلبرگ لابل نواری بوده و به طرف پائین خم شده است. زمان گل دهی اوایل تیر تا شهریور ماه است. این گل در علفزارهای مناطق مرطوب، در نزدیکی چشمه های مناطق مرتفع رشد می کند و در نواحی شمالی کشور دیده می شود.

خربقی مردابی Epipactic palustris

در حدود یک سوم ارتفاع گیاه توسط گل های سفید کرم رنگی به صورت پراکنده پوشیده شده است. این گل ها آثاری از بنفش و قرمز، قهوه ای یا سبز زیتونی در خود دارند. گل دهی از اواخر خردادماه تا اوایل مرداد است. محل زیست آن علفزارهای مردابی است در ایران از نواحی شمال غربی و غرب کشور گزارش شده است.
خربقی برگ ریز Epipactis microphylla
گل های سبز خام با برگهای کوچک سر نیزه ای دارد. لابل با کیسه ای مدور به دو قسمت بالا و پایین تقسیم شده است. زمان گل دهی اواخر خرداد تا اوسط تیر است. در نواحی شمالی ایران دیده شده است.

خربقی جنگلی Epipactis rechingeri

گل هایش نسبتا بزرگ است. به رنگ سبز زیتونی و کمی بنفش می باشند. لابل به سمت جلو آمده است. لب بالا به شکل مثلثی قلبی و به رنگ قرمز بنفش است. گلدهی اواخر مرداد تا اوایل مهر ماه است. زیستگاه آن سایه درختان جنگلی است و در نواحی شمالی کشور دیده می شود. گل خربقی جنگلی بومی ایران است و تنها | در ایران یافت می شود.

خربقی Epipactis helleborine

گل های سبز رنگ با زمینه بنفش قرمز به تعداد زیاد تقریبا نیمی از ساقه را احاطه کرده است. لابل به جلو آمده و در ناحیه میانی باریک شده و این گلبرگ را به دو قسمت تقسیم کرده است. اندام زایا کوتاه و نسبتا قطور است. زمان گلدهی اوایل تیر تا اواسط مرداد است. در ایران از نواحی شمالی و شمال غربی و غرب کشور گزارش شده است.

خربقی ایرانی Epipactis persica

دارای گل های سبز نسبتا کوچکی است. گلبرگها تخم مرغی شکل و کمی کوتاهتر از کاسبرگهای سر نیزه ای می باشند. فنجان لب پائین شامل شهد درخشانی است. زمان گل دهی اوایل تیر تا اواخر مرداد است. زیستگاه این گیاه در میان درختان و بوته زار ها مخصوصا در مناطق مرطوب نواحی پست و مرتفع است. در ایران از نواحی شمالی غربی، غرب و مرکز کشور گزارش شده است.

خربقی معمولی Epipactis veratrifolia

ساقه مستقیم یا خمیده آنان شامل برگهای سر نیزه ای فراوان با گلبرگ های برجسته است. گل های بزرگ، بازو سبز خامی زینت بخش آن است. گلبرگ لابل قوس دارد و لب پائین آن به شکل زورقی باریک لب بالا سر نیزه ای است. گل دهی از نیمه اردیبهشت تا اوایل تیر ماه است. این گیاه در میان بوته زارها و در نزدیکی چشمه ها، سواحل رودخانه ها و جویبارها رشد می کند. در ایران از نواحی شمالی، شمال غربی، غرب، مرکز، جنوب و جنوب شرقی کشور گزارش شده است.

خورک Limodorum ab. rtivum
دارای گل هایی بزرگ به رنگ بنفش است. گلبرگ ها کوتاهتر از کاسبرگها بوده و لابل مهمیزی ظریف و استوانه ای دارد. گلدهی در خرداد ماه است. زیستگاه این گل در بوته زارها و درختان دامنه های خشک است. در ایران از نواحی شمالی، غربی و مرکزی کشور گزارش شده است.

چنبره ای spirantues spiralis

گل های سفید به تعداد زیاد، غالبا به صورت مارپیچ بر روی ساقه گل دهنده قرار گرفته است. تخمدان استوانه | ای بوده و ریشه غده ای است. این گل در میان علفزارها رشد می کند و در نواحی شمالی ایران دیده شده است.

گلسر کردی cephalan thera kurdica

گیاهی زیبا به رنگ صورتی روشن است. کاسبرگ ها از گلبرگ ها بلندتر است و لابل به دو قسمت لب بالا با | رنگ صورتی و لب پائین به رنگ سفید تقسیم شده است. گلدهی در خرداد ماه است. زیستگاه آن بوته زارهای جنگلهای بلوط غرب ایران است.

گلسر قرمز cephlan the va ruba

دارای گل هایی ظریف به رنگ صورتی روشن است. اندام زایا نیز به رنگ بنفش صورتی است. این گیاه در خرداد ماه گل می دهد. زیستگاه آن در میان درختان کوهستانی است. در ایران از نواحی شمالی و شمال غربی کشور گزارش شده است.

گلسر جنگلی cephlan thera damasonium

دارای گل های سفید کرم رنگ است. برگها مستطیلی شکل کوتاه و به تعداد کم دور از هم قرار گرفته اند. گل برگ لابل به دو قسمت لب پایین کیسه ای و لب بالای کوتاه تقسیم شده است. قسمت داخلی لب پایین زرد طلایی است و لب بالا قلوه ای شکل دارای سه تاج به رنگ زرد نارنجی است. زمان گل دهی اوایل خرداد تا تیر ماه است. زیستگاه آن در مناطق جنگلی است و در ایران از ناحیه شمالی گزارش شده است

گلسر شمشیری cephalanthera longifolia

دارای گلهای سفید و برگهای سر نیزه ای باریک است. گلبرگها تخم مرغی و کوتاهتر از کاسبرگها هستند. لب پایینی سفید بوده که در ابتدای آن لکه های زرد نارنجی دیده می شود. گلدهی از اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد ماه است. این گیاه در زیر سایه درختان در علفزارها دیده می شود. در ایران از نواحی شمالی و شمال غربی کشور گزارش شده است.

گلسر قفقازی Cephalan thera caucscica

گل های سفید و بزرگی با فاصله کمی از هم ساقه را احاطه کرده است. برگ های بزرگی نیز سراسر ساقه را فرا گرفته است. در میان گلبرگ های تخم مرغی شکل قسمتی از لابل با رنگهای زرد و نارنجی و برجستگی های مواج خود نمایی می کند. گل دهی اوائل اردیبهشت تا اواسط خرداد ماه است. در ایران در نواحی شمالی دیده شده است.

گل های متعددی به صورت استوانه ای اطراف ساقه را فرا گرفته است. گلبرگ لابل سفید یا کمی قرمز است.گلدهی این گیاه خرداد ماه است. در نواحی غربی ایران دیده می شود. عوامل تاثیرگذار بر تولید و صادرات گل ۱. پایین بودن مصرف سرانه گل در داخل کشور. ۲.گران تر بودن گل در داخل کشور نسبت به خارج کشور. ۳.عدم وجود پایانه های تخصصی خرید گل در کشور، این امر سبب می شود که گل هم مشابه دیگر کالاها | در انبار فرودگاه ها و گمرکات مدت زمانی در انتظار انجام شریفات قانونی و غیره توقف داشته باشد. به دلیل ماندگاری کم گل و شرایط خاص انبارهای فرودگاه ها و گمرک، به گلهای صادراتی آسیب وارد می شود. ۴.عدم وجود تولید انبوه، مستمر و با کیفیت در کشور به این دلیل نمی توان بازارهای هدف را به درستی و اطمینان جذب کرد ۵.سنتی بودن تولید و استفاده از گلخانه های قدیمی
عدم توجه لازم به زمان برداشت گل و نحوه صحیح برداشت و بسته بندی آن. .محاسبه بهای برق و گاز مصرفی با تعرفه های صنعتی یا تجاری برای واحدهای گلخانه ای که منجر به افزایش قیمت تمام شده گل می گردد. ۸ضایعات بالای گل و گیاه و افت کیفیت گل ها به لحاظ مشکلات پس از برداشت و عدم نگهداری صحیح. سموم موردنیاز برای آفت زدایی و شرایط برای رعایت بهداشت موردنظر مهیا نیست. ۱۰. بازاریابی مناسب برای ایجاد بازارهای جدید صادراتی انجام نشده است. .۱۱.هزینه های سنگین نمایشگاهی .۱۲. کمبود نقدینگی تولید کنندگانبه منظور رفع مشکلات موجود لازم است راهکارهای زیر عملی شود.

تقویت و فرهنگسازی برای افزایش تقاضا در داخل کشور جایگزینی خرید گل های طبیعی به جای گل های مصنوعی تدوین برنامه جامع صادراتی گل و گیاه. اعطای تسهیلات برای اجاره هواپیما، خرید کانتینر سردخانه و ناوگان حمل ونقل .تسریع در تکمیل و احداث مجتمع های گلخانه ای تاکید بر اهمیت اقتصادی، اشتغال زایی و صادرات گل .توجه به توسعه تولید پایدار گل بازاریابی گل در خارج از کشور .توجه به تولید ارگانیک گل . توجه به تحقیقات راهبردی در خصوص گل و گیاه زینتی . احداث پایانه های صادرات گل جلوگیری از ورود بی ضابطه و قاچاق گل می توان با بکارگیری دانش فنی، اصلاح نژاد و تجهیزات مناسب به منظور افزایش میزان کمی و کیفی محصول، ارائه آموزش های لازم به تولید کنندگان برای ارتقاء سطح آگاهی های حرفه ای و فرهنگ سازی مناسب در جهت افزایش تمایل مردم به خرید گل، افزایش مصرف سرانه داخلی، ارتقاء تکنولوژی بسته بندی، بهینه سازی سیستم حمل و نقل و افزایش و بهینه سازی پایانه های صادراتی گل و گیاه، تأمین سرمایه های لازم برای ارتقاء کیفی محصول توسط سیستم بانکی، استفاده از روش های تولید نوین و گلخانه ای، مشارکت بیشتر دولت و اتحادیه گل و گیاه کشور در برگزاری و بر پایی نمایشگاه های بین المللی دادن تسهیلات لازم به تولید کنندگان و صادر کنندگان برای شرکت در نمایشگاههای بین المللی گل و گیاه پاره ای از این مشکلات را برطرف کرد.