ازدیاد گل و گیاه 

برای ازدیاد گل و گیاه چند طریقه مرسوم است و بسته به نوع گیاه، روشی را که مناسب است می بایستی انتخاب کرد،

این روش ها عبارتند از: کشت بذر، نشاء کاری، پاجوش، قلمه، پیوند، خوابانیدن شاخه. کشت بذر هر بذری در حقیقت عامل بقاء گونه ای است که از آن حاصل شده است. هر بذر دارای یک گیاهک است و مقداری مواد غذائی ذخیره که هنگام کشت بذر به محض وجود رطوبت و حرارت کافی مورداستفاده گیاهک قرار می گیرد. گیاهک خود تولید ریشه اولیه و ساقه اولیه می کند و تا قبل از اینکه خوب در زمین پاگیر شود از مواد غذائی موجود در بذر استفاده می کند. عوامل چندی در سبز کردن موفقیت آمیز بذر دخالت دارد. این عوامل عبارتند از: گرما، رطوبت، هوا، عمق کاشت.

الف – گرما :

گرمای لازم برای سبز شدن بذرهای گیاهان متفاوت است. مناسبترین درجه حرارت برای ریشه گیاه ۲۵-۲۰ درجه است و حرارت بیش از ۳۵ درجه برای اکثر بذرها نامناسب است.

ب – رطوبت

زندگی تنها در صورت وجود آب میسر است. رونق زندگی بستگی مستقیمی به آب دارد. هر جا بارندگی و آب فراوان تر، زندگی نیز بیشتر است. گیاهک موجود در بذر وقتی میتواند از مواد غذائی موجود در آن برای رشد سود جوید که آبی وجود داشته باشد. معمولا پوسته بذر نیز سخت و خشک است و قابل سبز شدن در شرایط خشکی نیست. آب باید داخل بذر شود تا اولأ جدار سلول ها و پوست آن نرم شود و ثانيا مواد موجود در آن به شکل قابل جذب در آید. مقدار آب لازم برای سبز شدن متفاوت است. باید توجه داشته باشید که هرچند آب برای رشد بذر ضروری است، هرگاه آب بیش از اندازه باشد، مانع رسیدن هوا | به بذر و تنفس گیاهک می گردد.

ج- هوا

گیاهک برای رشد به تنفس احتیاج دارد و اکسیژن لازم را باید از هوا بگیرد. چنانچه بذری را در داخل آب بیندازند و آن را غرق در آب نگهدارند به هیچ وجه سبز نشده و می پوسد. برعکس اگر آن را در روی پارچه مرطوبی قرار دهند و پارچه را مرطوب نگهدارند، گیاهک شروع به رشد میکند و سبز میشود.

د. عمق کشت

بذر وقتی بذر در خاک قرار می گیرد گیاهک باید بتواند در آب رشد کرده و برگ های اولیه (لپه) از خاک سر برآورد. اگر عمق کاشت زیاد باشد وزن زیادی روی گیاهک است و در حقیقت گیاهک در خاک مدفون می شود. بطور کلی هر چه بذر ریزتر باشد قدرت سبز کردن گیاهک کمتر است. بطور کلی هر چه اندازه بذر باشد تا ۲/ ۵ برابر آن باید عمق کاشت باشد. بذرهای درشت در عمق کاشت حدود ۵ سانتی متر خوب عمل می کنند. روی پاره ای از بذور خیلی ریز، مانند گلدان  بگونیا عروس و گلوکسینا را نباید به هیچ وجه پوشانید. بذر این نوع نباتات را فقط با فشار ملایمی روی سطح خاک می چسبانند و بدین طریق بین بذر و خاک تماس کافی برقرار می نمایند. بذر این گونه نباتات را نباید با آب پاش آب داد. بهتر است از پائین گلدان آب بدهند یعنی گلدان را در بشقابی قرار داد. و داخل بشقاب را از آب پر کنند. آب به بالای خاک گلدان از روزنه تحتانی گلدان نشت کرده خاک را مرطوب نگاه میدارد. به شرط آنکه تمامی این عوامل رعایت گردد بذر بایستی خود قوه نامیه داشته باشد. بعضی از بذور پوک هستند، یا آنقدر در انبار مانده اند که دیگر گیاهک آنها مرده یا ضعیف شده است و هر چند که شرایط هم مناسب باشد به هیچ وجه رشد نمیکنند. بذر باید رسیده باشد. بعضی از بذرها هنگامی هم که رسیده می شوند لازم است مدتی بمانند تا سبز شوند. سن بذر نیز مهم است. بعضی از بذرها بخصوص بذرهای روغنی خیلی زود خراب و فاسد می شوند. بذر فقط یکسال زنده است و پس از آن خوب سبز نمی شود، ولی بذرهایی هستند که چندین سال می مانند و باز سبز می شوند. طرز نگهداری بذر طریقه نگهداری بذر خیلی مهم است. بهترین شرایط درجه حرارت کم سرما) وهوای خشک میباشد. پاره ای از بذرها را باید از روشنائی و تابش نور نیز محفوظ نگهداشت. اغلب بذرهائی که در مجاورت هوا در ناحیه گرم و مرطوب نگهداری می شوند پس از یکسال قوه نامیه خود را از دست می دهند. طرق مختلف بذرکاری پاره ای از بذرها را در محل اصلی می کارند. بذرهای دیگری را اول در محل کوچکتری بنام خزانه کاشته و سپس به محل اصلی منتقل می کنند. عملیات مربوط به کشت در خزانه و محل اصلی زیاد با هم تفاوتی ندارند؛ ولی کشت در خزانه ظریف تراست و لازم است در مورد آن توضیحی داده شود. خزانه خزانه محلی است که نخست بذر در آن کشت می شود. وقتی نهالها قدری رشد کردند، به محل اصلی منتقل می گردند. تهیه خاک خزانه بسیار مهم است و می بایستی خاک آن حاصلخیز و در بهترین شرایط ممکن برای رویش گیاه باشد. زمین خزانه را در بهار یا پائیز شخم عمیق می زنند و مقدار کافی کود حیوانی و کود برگ با خاک مخلوط می کنند. عمل کود دادن به زمین باید حداقل ۱۵ روز قبل از کشت بذر انجام گیرد تا خوب بپوسد. اگر کود حیوانی مصرفی، نسبتأ تازه باشد، لازم است سه ماه قبل از کشت، به زمین بدهند تا خوب فاسد شده و درخاک بپوسد. بذر کاری در خزانه در محوطه خزانه به کمک میخ چوبی و ریسمان و استفاده از میخ چوبی دیگر به عنوان قلم در فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر خطوط موازی در زمین می کشند و سپس بذر را در همین خط بطور ردیفی می ریزند و سپس روی آن را با ماسه به ارتفاع کم می پوشانند. پس از کاشتن بذر می بایستی آن را آبیاری کنند. آنقدر دیدن زیبائی ردیف ها هنگام سبز کردن لذت آور است که به زحمت آن می ارزد. بعلاوه در این روش بین ردیف ها را می شود به راحتی وجین و از علف هرزه پاک نمود و اگر لازم باشد تنک کرد.
مواظبت از خزانه هنگام سبز شدن می بایستی سطح خاک خزانه را مرطوب نگه داشت. بنابراین با آب پاش و یا وسایل دیگر سطح آن را مرطوب نگه می داریم. ممکن است پس از سبز کردن علف های هرز مزاحم گیاه باشند که در این صورت بهتر است با شفره و یا فوكا آنها را حذف کرد، تا گیاه رقیبی نداشته باشد. ممکن است خزانه پرپشت سبز شود، در اینصورت تنک کردن آن الزامی است. تعدادی از گیاهان را حذف می کنیم تا خوب تنک شود. گاهی سطح خاک سله می بندد و لازم است با فوکایا شفره سله شکنی شود.
در صورت انجام کارهای فوق گاهی اوقات لازم است با کود شیمیائی خاک را تقویت کرد. می توان کردها را به اندازه حدود ۵ قاشق چایخوری در هر متر مربع پاشید و برای این کار بهتر است کودها را در آب حل کرده و روی خاک بپاشید. میتوانید اکنون در منزل خود بذر انواع گلها را به طریقی که گفتیم در محوطه کوچکی بکارید. یکی دیگر از روش های کاشت استفاده از چهارچوب است که نجار می تواند برای شما بسازد، یا در منزل خودتان می توانید به کمک تخته و میخ تهیه کنید. چهار چوب را به ابعاد ۶۰ سانتی متر در ۱ مترو به ارتفاع ۳۰ سانتی متر تهیه کنید. در داخل آن مخلوط خاک معمولی، خاک برگ و ماسه به نسبت ۱، ۳، ۵ بریزید. ۵ سانتی متر آن را برای آب نگهدارید و خوب آنها را مخلوط کنید. سپس با استفاده از نخ در فواصل ۱۰ سانتی متری شیار ایجاد کنید و شیارها را به سه ردیف گوجه فرنگی و دو ردیف بادمجان کشت کنید. روی بذرها را یک لایه ظریف شن بریزید و آن را دوباریکی صبح و دیگری شب مرطوب کنید تا سبز شود. پس از سبز شدن سه قاشق کود در آب حل کرده و به جعبه بدهید. کاشت در محل اصلی پس از آنکه نهال ها به اندازه مناسب رسید، آن را به محل اصلی منتقل می کنند. هنگام خرید گل می بایستی گلها را از خزانه جدا کرد که خاک هنوز مرطوب باشد. بیلچه باغبانی را به فاصله ۶ تا ۱۰ سانتی متری بوته بطور مایل در خاک فرو می کنند تا صدمه ای به ریشه وارد نیاید. تهیه و آرایش نهال موقعی که گلی را از خاک بیرون می آورند ممکن است ریشه ها صدمه ببیند. چنانچه به همین صورتی که نهال از زمین خزانه جدا می شود کشت گردد در محل زخم ها، ممکن است موجودات ذره بینی فعالیت کنند و گیاه را که در موقع انتقال ضعیف هم می شود خشک نمایند. بهترین راه آن است که گل را آرایش کنند و ریشه های زخمی را با وسیله تیزی مانند قیچی باغبانی قطع نمایند. گاهی لازم است شاخ و برگ اضافی را قطع نمایند. چون ریشه گل هنگام انتقال از خزانه به محل اصلی نمی تواند جوابگوی تبخیر آب برگ ها باشد و به همین دلیل ممکن است برگ ها خشک شود.  هرگاه بوته ای به زمین اصلی منتقل شود در اول کار پژمردگی موقت برگها ظاهر می شود ولی پس از مدتی بوته انشاء شده میگیرد و گیاه طراوت خود را باز می یابد.

کاشت در محل اصلی

یکی از نکات عمده ای که هنگام کشت گل در زمین اصلی می بایستی رعایت شود طرز قرار دادن گل در خاک است. نخست بهتر است قدری با خصوصیات ظاهری گل آشنا شویم.